Melisa to gatunek wieloletniej rośliny z rodziny jasnotowatych. Inne nazwy tej byliny to: cytrynowe ziele, rojownik, pszczelnik. Ziele to wykazuje szerokie zastosowanie w lecznictwie, w kuchni i w kosmetyce. Najbardziej znane jest z właściwości uspokajających i wspomagający zasypianie. Zawiera związki takie jak flawonoidy czy kwasy fenolowe, które wykazują działanie antyoksydacyjne. Antyoksydanty neutralizują działanie wolnych rodników odpowiedzialnych za choroby takie jak np. cukrzyca czy miażdżyca. Czas kwitnienia melisy to wiosna i lato. Daje ona drobne kwiaty w kolorze jasnożółtym., natomiast liście są intensywnie zielone, wyróżniają się lekkim cytrynowym zapachem i smakiem. Łodyga melisy jest pokrytą malutkimi włoskami.
Skład: olejek eteryczny (cytral, cytronelal, geraniol) , garbniki (taniny), flawonoidy, fenolokwasy, (kawowy, rozmarynowy, ferulowy), śluzy, żywica i witaminy.
Występowanie: w stanie dzikim w Azji (Zachodnia, Środkowa), Afryce Północnej (zwłaszcza Maroko, Tunezja), w Europie Południowej. Poza tym uprawia się melisę pospolicie na całym świecie, także w Polsce.
Właściwości i działanie:
– Substancje zawarte w melisie działają uspokajająco i lekko nasennie. Pomaga się zrelaksować, wyciszyć, uspokoić nerwy. Polecany jest olejek melisowy do aromaterapii. Jego zastosowanie to ułatwianie zasypiania, odprężenie, wyciszenie. W przypadku stosowania melisy należy zachować ostrożność przy prowadzeniu pojazdów.
– Wykazuje działanie rozkurczowe. Pomaga na wzdęcia , gazy.
– Ma działanie moczopędne.
– Pomaga na koncentrację i pamięć. Wykazuje pomocnicze działanie przy migrenach i bólach głowy.
– Liście melisy poleca się przy problemach trawiennych. Zioło pobudza wydzielanie soku żołądkowego oraz żółci, łagodzi wzdęcia i kolki..
– Flawonoidy i kwasy fenolowe zawarte w melisie to silnie działające antyoksydanty, które działają neutralizująco na szkodliwe wolne rodniki będące jedną z przyczyn chorób takich jak cukrzyca, miażdżyca, nowotwory.
– Obniża zły cholesterol we krwi, co pomaga w zapobieganiu miażdżycy.
– Cechują ją właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze. Można ją stosować na opryszczkę, ukąszenia i przy stanach zapalnych.
– Stosowana przy bolesnych miesiączkach. Wykazuje działanie rozkurczowe, dzięki czemu pomaga złagodzić ból.
– Uważa się, że wspomaga ona leczenie nadczynności tarczycy – wpływa ona na niwelowanie objawów związanych z tą chorobą.
– Ma zastosowanie kosmetyczne. Niweluje stany zapalne skóry, pomaga uporać się z wypryskami i trądzikiem. Łagodzi łojotok, reguluje pracę gruczołów łojowych. Melisę poleca się także jako płukankę do włosów w przypadku łupieżu. Wchodzi w skład kremów do cery dojrzałej. Mają one działanie oczyszczające i lekko regenerujące.
– Stosowana w kuchni ze względu na cytrynowy, przyjemny aromat i smak. Dodaje się ją do napojów o orzeźwiającym działaniu, a także do nalewek, syropów, marynat, sosów, zup, herbat, deserów i sałatek.
Przepisy lecznicze:
Syrop z melisy
Składniki:
– 150-200 gramów liści melisy.
– 500 gramów cukru
– 1 kg cukru
– 1,5 litra wody
– 2 małe cytryny.
Liście dokładnie płuczemy pod chłodną wodą, a następnie umieszczamy w garnku i dodajemy wszystkie składniki, prócz cytryny. Gotujemy chwilę, nie doprowadzając jednak do wrzenia. Uzyskany napar odstawiamy na około 16h. Po upływie wymaganego czasu podgrzewamy go nie doprowadzając do wrzenia. Następnie dodajemy wyciśnięty z cytryn sok. Doprowadzamy mieszankę do wrzenia. Gotujemy minimum 20 minut. Wlewamy gorący do wyparzonej butelki i lub mniejszych butelek i zakręcamy mocno.