Nagietek lekarski (Calendula officinalis) jest rośliną jednoroczną z rodziny astrowatych. Inne jej nazwy to miesięcznica i paznokietnik. Najprawdopodobniej pochodzi ona z terenów śródziemnomorskich. Nagietek lekarski charakteryzuje się jadalnymi kwiatami ozdobnymi w kolorze żółtym i pomarańczowym. Roślina ta kwitnie od maja do września, lubi ona stanowiska słoneczne, nie ma dużych wymagań glebowych, należy jednak zapewnić dostateczną wilgotność. Występuje jako roślina dziko rosnąca, jest także gatunkiem uprawnym. Nagietek posiada szereg właściwości leczniczych, jest także rośliną ozdobną. W celach leczniczych prócz tradycyjnego naparu z nagietka, stosuje się także maści przyspieszające gojenie ran stosowane zewnętrznie.
Skład: saponiny, karotenoidy, polisacharydy, kwasy fenolowe, kumaryny, fitosterole, śluzy. Glikozydy triterpenowe – kalendulozydy, triterpeny alkoholowe (α,β-amyryna, taraksasterol, arnidiol, faradiol i kalenduladiol), flawonoidy (glikozydy izoramnetyny, kwercetyny, karotenoidy, ksantofile), olejek eteryczny.
Występowanie: najprawdopodobniej pochodzi z Wysp Kanaryjskich, ale do Polski dotarł z rejonu Morza Śródziemnego. Uprawiany w wielu krajach na świecie. Występuje naturalnie w Iranie.
Właściwości i działanie:
- Stosowany zewnętrznie na gojenie ran. Pomaga zmniejszyć stany zapalne, wykazuje działanie przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjnie. Stosuje się nagietek także na stłuczenia i obrzęki stawów.
- Wykorzystywany do płukania jamy ustnej oraz gardła
- Działa przeciwzapalnie, usprawnia pracę przewodu pokarmowego. Polecany w przypadku nieżytu żołądka i jelit, przy stanach zapalnych dróg żółciowych i przy dolegliwościach wątroby. Nagietek zwiększa wydzielanie żółci, obniża także poziom cholesterolu całkowitego.
- Łagodzi wiele objawów towarzyszących klimakterium, łagodzi też bóle miesiączkowe.
- Stanowi roślinę ozdobną w wielu ogrodach.
- Szeroko wykorzystywany w przemyśle kosmetycznym. Stanowi dodatek do kremów, ser, toników, maści, szamponów czy past do zębów. Polecany do pielęgnacji skóry trądzikowej i przy stanach zapalnych skóry.
- Wykazuje działanie przeciwrzęsistkowe dzięki obecności olejku eterycznego, zawierającego w składzie k alkohole i ketony terpenowe.
- Stosowany przy leczeniu hemoroidów, pomaga zmniejszyć obrzęk i uszczelnić drobne naczynka.