Gatunek rośliny z rodziny konopiowatych. W Polsce występujący pospolicie. Jest to roślina wieloletnia, dwupienna, ciepłolubna, rosnąca najlepiej na stanowiskach słonecznych, osłoniętych przed wiatrem. Lubi gleby żyzne, o odczynie obojętnym, bądź lekko zasadowym, przepuszczalne i wilgotne. Łodyga chmielu dorasta do 6 metrów, zaś gatunki uprawne do 12 m i wyróżnia się haczykowatymi włoskami na kantach. Przy dużym nasłonecznieniu chmiel należy regularnie podlewać. Podatny na działanie szkodników i chorobę grzybową – mączniaka rzekomego. Surowcem chmielu są szyszki chmielowe będące dojrzałym owocostanem i tzw. lupulina czyli gruczoły włosków wydzielniczych. Do celów leczniczych wykorzystuje się żółtozielone owocostany chmielu, które poddaje się suszeniu. Następnie otrzymywane są szyszki chmielowe, zawierające cenne składniki. Wydzielina gruczołów szyszek chmielu lupulina wygląda jak pomarańczowy proszek o lepkiej konsystencji, posiada wiele cennych składników o leczniczych właściwościach.
Chmiel jest rośliną wykorzystywaną nie tylko w browarnictwie, wykorzystuje się ją także w leczeniu wielu dolegliwości zdrowotnych.
Występują dwie odmiany chmielu zwyczajnego:
– Chmiel goryczkowy.
– Chmiel aromatyczny.
Skład: szyszki chmielowe zawierają żywicę, garbniki, flawonoidy, olejki eteryczne. Lupulina zawiera żywicę do 80 %, olejki eteryczne, kwasy chmielowe, białka, tłuszcze, cukry.
Występowanie: chmiel rośnie w dużych ilościach w Europie, na terenach Ameryki Północnej, w środkowej Azji, na Syberii. W Polsce występuje licznie i dziko na obszarze całego kraju. Spotykany głównie w zaroślach i w pobliżu rzek nad brzegami. Występuje licznie także na plantacjach, na których uprawia się go na potrzeby przemysłu piwowarskiego.
Właściwości i działanie:
– Chmiel zwyczajny znany jest z właściwości uspokajających. Jego surowce stosuje się przy zdenerwowaniu, napięciu, niepokoju, przy problemach z zaśnięciem i w celu łagodzenia objawów stresu. Uspokajające działanie wykazują: szyszka chmielu i lupulina.
– Zastosowanie w przemyśle piwowarskim.
– Szyszka chmielu wykorzystywana jest w kosmetyce, na przykład do produkcji szamponów, odżywek do włosów. Przy wypadaniu włosów pomocne są wcierki z szyszką chmielu, które je wzmacniają.
– Wykazuje działanie estrogenne w niewielkim zakresie. Surowiec wykorzystywany jest w preparatach polecanych dla kobiet w okresie menopauzy.
– Stosowany przy słabym apetycie, ułatwia trawienie, pobudza wydzielanie śliny i soku żołądkowego.
– Wykazuje również pomocnicze działanie przy dolegliwościach ze strony układu moczowego.
– Łagodzi bóle reumatyczne.
– Ma niewielkie działanie przeciwbakteryjne.
– Obniża popęd seksualny.
Przepisy lecznicze:
Napar z szyszek chmielu
Składniki:
– Łyżka suszonych szyszek chmielowych.
– 300 ml wody.
Łyżkę szyszek należy zalać wrzątkiem i parzyć pod przykryciem od 5 do 10 minut. Napar przecedzamy. Nie stosować więcej niż 2-3 napary dziennie. Pijemy przed posiłkiem. Uwaga kierowcy! Napar ułatwia zasypianie, więc zaleca się ostrożność przy jego stosowaniu.