Rodzaj niewysokich krzewów należących do rodziny czystkowatych. Osiągają wysokość do 1 metra. Czystek posiada około 50 gatunków i mieszańców międzygatunkowych. Ceniony jest za wiele dobroczynnych dla zdrowia właściwości. Gatunek ten wywodzi się z Europy Południowej. Ten niewielki krzew wyróżnia się drobnymi kwiatami w kolorze białym lub różowym. Wydają one żywiczny, dosyć przyjemny zapach. Kwiaty u podstawy mają charakterystyczne plamki w kolorze ciemnej czerwieni. Płatki czystka otwierają się rano, natomiast wieczorem opadają. Wyróżniają się swoim wyglądem gdyż przypominają one pognieciony jedwab. Czystek nazywa się także skalną różą. Do celów leczniczych wykorzystuje się ziele czystka. Czystek zawiera wiele cennych składników i w przeciwieństwie do herbaty zielonej, herbatka z czystka nie zawiera teiny, można ją więc pić w dużych ilościach bez żadnych niekorzystnych skutków ubocznych. Czystek spośród wszystkich ziół posiada największy potencjał przeciwutleniający i uznawany jest za naturalny antybiotyk. Czystek można uprawiać w każdym klimacie dbając o to, by znajdował się w miejscu widnym, ciepłym, ale osłoniętym przed bezpośrednim słońcem.
Skład: polifenole, garbniki, hydrofile, witaminy, ladanum, olejki eteryczne, cyneol, eugenol, fenol, limonen.
Występowanie: rośnie w dużych ilościach w regionie Morza Śródziemnego i w Azji Zachodniej. Pojedyncze gatunki znajdują się także na Kaukazie, na Wyspach Kanaryjskich i nad Morzem Czarnym. W Polsce występuje wyłącznie w uprawie.
Właściwości i działanie:
– Zawiera dużą ilość polifenoli, które stanowią największą grupę naturalnie występujących antyoksydantów. Mają one właściwości neutralizacji wolnych rodników, które mają toksyczne działanie na komórki przez co wywołują wiele groźnych chorób, na przykład cukrzycę, choroby nowotworowe.
– czystek wykazuje zdolność do opóźniania procesów starzenia. Jest on więc cennym składnikiem kosmetycznym w kuracji anti aging.
– Poprawia odporność i wykazuje właściwości przeciwzapalne. Pomaga zwalczać drobnoustroje, wspiera walkę organizmu z przeziębieniami i infekcjami.
– Łagodzi dolegliwości górnych dróg oddechowych, pomaga szybciej wrócić do zdrowia przy tego typu infekcjach.
– Wykazuje właściwości łagodzące w przypadku reakcji alergicznych. Hamuje uwalnianie histaminy – działając w ten sposób antyalergicznie.
– Pomaga w pielęgnacji cery trądzikowej poprzez zdolność czystka do zwalczania bakterii, które są odpowiedzialne za powstawanie trądziku.
– Polecany przy łupieżu i nadmiernym przetłuszczaniu się włosów.
– Łagodzi przebieg AZS (atopowego zapalenia skóry). Łagodzi egzemy, zaczerwienienia, stany zapalne, pęcherzyki. Zmienione chorobowo miejsca zaleca się przemywać 2 razy dziennie wywarem z czystka. Dodatkowo wskazane jest wypijanie herbaty z czystka minimum dwa razy dziennie przy pełnej kuracji.
– Pomaga zapobiegać chorobom układu krwionośnego.
– Stosowany pomocniczo w odchudzaniu, przyspiesza przemianę materii.
– Jest środkiem wspomagającym w profilaktyce zapobiegania nowotworom.
– Stosowany pomocniczo przy hemoroidach.
– Wykazuje niewielkie działanie uspokajające.
– Można stosować do płukania jamy ustnej, zadziała antybakteryjnie, odświeżająco.
– Obniża ciśnienie tętnicze krwi.
– Jest sprzymierzeńcem w walce ze złym cholesterolem, pomaga obniżać jego poziom we krwi.
Przepisy lecznicze:
Napar z czystka
Składniki:
– 5 gramów suszonego ziela czystka
– 0,5 litra wody
Wodę zagotować i zalać odmierzoną dawkę ziół. Parzyć pod przykryciem ok. 5-10 minut. Pić wyłącznie między posiłkami, nigdy w trakcie.